Zygmuntowicz, Grzędziński i Szymczuk o zwycięzcach World Press Photo

Andrzej Zygmuntowicz, Wojciech Grzędziński i Jakub Szymczuk komentują dla Press.pl wybór Zdjęcia Roku w konkursie World Press Photo.

Tytuł Zdjęcia Roku w konkursie World Press Photo 2025 zdobyła palestyńska fotografka Samar Abu Elouf za wstrząsające zdjęcie chłopca, który stracił obie ręce podczas ataku Izraela na Strefę Gazy w marcu 2024 roku.

W kategorii Zdjęcie Roku wyłoniono także finalistów, którzy zajęli ex aequo drugie miejsce. John Moore – fotograf z agencji Getty Images, został wyróżniony za zdjęcie pt. Night Crossing – widać na nim chińskich imigrantów po przekroczeniu granicy USA-Meksyk. Z kolei urodzonego w Meksyku fotografa Musuka Nolte doceniono za zdjęcie ukazujące problem susz w Amazonii. Zdjęcie zrobiono w brazylijskiej wiosce Manacapuru.

Andrzej Zygmuntowicz, prezes Warszawskiego Towarzystwa Fotograficznego, współtwórca Fundacji Konkursu Polskiej Fotografii Prasowej, juror Grand Press Photo:

Zdjęcie roku Samar Abu Elouf dzięki świetnemu rozegraniu fotograficznemu w sposób finezyjny i dosadny opowiada o okrucieństwie wojny. Światło z prawej strony w pierwszym momencie zwraca uwagę na poważną twarz chłopca, przy dokładniejszym spojrzeniu widzimy jego dramat, konieczność życia w niepełnosprawności z bagażem doświadczonych traum.

Trudno o bardziej pełne ujęcie okrucieństwa wojny, która tak boleśnie również tych, którym udało się ją przeżyć. Zwycięska praca nie atakuje wojną, pokazuje ją w sposób bardzo kulturalny i symboliczny.

Złożonej symboliki nie brakuje również w pracy Johna Moore'a. Osoby, które na pierwszy rzut oka wyglądają jak Lapończycy, okazują się Chińczykami na granicy Meksyku ze Stanami Zjednoczony. To zaskakuje, zmusza do refleksji, co tak naprawdę kryje się pojęciem masowej migracji.

Bezrefleksyjnie trudno też przejść obok zdjęcia, które dobitnie pokazuje, jak katastrofalne są skutki ocieplenia klimatu.

Jury konkursy nagrodziły prace, które dobrze przedstawiają najważniejsze problemy rodziny człowieczej.

Wojciech Grzędziński, fotoreporter wojenny, przez lata relacjonował konflikty zbrojne i ich konsekwencje w Libanie, Iraku, Afganistanie, Sudanie Południowym, Gruzji i na Ukrainie, laureat m.in. World Press Photo i Grand Press Photo, juror Grand Press Photo:

Zdjęcie roku ma doskonale wybrany moment, piękne rembrandtowskie światło, jest doskonale skadrowane. Poza wartościami estetycznymi i technicznymi ma też newsowe, opowiada o wojnie w Strefie Gazy, czyli o jednym z dwóch najistotniejszych wydarzeniach na świecie. Portret autorstwa Samar Abu Elouf ma wszystkie cechy doskonałego zdjęcia informacyjno-newsowego.

Zdjęcia Johna Moore'a i Musuki Noltego opowiadają o rzeczywistości wielopoziomowo, przełamują stereotypy myślenia o najważniejszych obecnie problemach świata. Jesteśmy przyzwyczajeni do określonego sposobu myślenia o migrantach, przedstawieni Chińczycy na granicy Meksyku ze Stanami Zjednoczonymi te stereotypy przełamują. Nikomu chyba nie był stanie wyobrazić sobie pustynnego krajobrazu w miejscu, gdzie do niedawna rosła puszcza amazońska. A palmę widać tylko na spodenkach bohatera zdjęcia.

Jakub Szymczuk, były oficjalny fotograf Prezydenta RP, obecnie w zespole Fundacji Nauka, autor Zdjęcia Dekady i Zdjęcia XX-lecia Grand Press Photo:

Zdjęcie Roku jest przepotężnym portretem o dużej sile oddziaływania. Jednak jestem zawiedziony, gdy w konkursie fotografii prasowej zwycięża zdjęcie zaaranżowane, a nie wyszarpane, zdobyte z wielkim trudem, wydarte rzeczywistości.

Finaliści, którzy zajęli drugie miejsca, również nie zostali nagrodzeni za klasyczne fotografie reporterskie. Ich zdjęcia mają rozbudowaną symbolikę, stoją na wysokim poziomie artystycznym. Ale World Press Photo jest konkursem fotografii prasowej, a nie artystycznej. Zdjęcie reporterskie na tak prestiżowym konkursie, zwłaszcza to prezentowane pojedynczo powinno samo o sobie opowiadać. Tymczasem zrozumienie, jaki jest temat fotografii, które zajęły drugie miejsce, jest niemożliwe bez zapoznania się z opisem. Kolejnym zdziwieniem jest brak zdjęć z Ukrainy w grupie nagrodzonych prac.

(JF, 17.04.2025)