W nowej ustawie medialnej bez Rady Mediów Narodowych i abonamentu radiowo-telewizyjnego

W projekcie nowelizacji ustawy medialnej nie przewidziano istnienia Rady Mediów Narodowych, której obowiązki przejmie Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji. Zaplanowano też likwidację abonamentu radiowo-telewizyjnego. Z kolei likwidacja mediów publicznych zakończy się w momencie wejścia w życie nowej ustawy.

- 7 lipca wysłaliśmy pierwszy projekt ustawy na zespół ds. programowania prac rządu, który spotkał się z wątpliwościami zarówno ministerstwa finansów, jak i Rządowego Centrum Legislacji. Udało nam się te wątpliwości rozwiązać i przepracować - stwierdziła w trakcie czwartkowej konferencji prasowej Marta Cienkowska, ministra kultury i dziedzictwa narodowego.

Jak dodała, ustawa ma być oparta o zasady niezależności władz (władze spółek będą wybierane w drodze konkursu, a kandydaci będą musieli być apolityczni i być ekspertami), stabilnego finansowania i ograniczania wydawania prasy przez jednostki samorządu terytorialnego. Będą one mogły wydawać biuletyny informacyjne bez publicystyki i reklam. Równolegle trwają prace nad programem wsparcia dla mediów lokalnych, który zostanie ogłoszony w przyszłym roku.

Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji ma składać się z dziewięciu członków powoływanych na sześć lat według rotacyjności składu - co dwa lata będzie odbywać się wymiana 1/3 składu. Czterech członków ma wybierać Sejm, dwóch Senat, a trzech Prezydent RP. Kandydaci będą musieli przejść publiczne wysłuchanie z udziałem organizacji pozarządowych, związków zawodowych i organizacji pracodawców.

Zarządy spółek medialnych mają być jednoosobowe powoływane na pięć lat przez KRRiT na wniosek komisji konkursowej. W jej składzie będą zasiadać członkowie rady nadzorczej i rady programowej (dla spółek ogólnopolskich dwóch członków rady programowej, a regionalnych - jeden).

Rady nadzorcze mają mieć pięcioosobowy skład dla spółek ogólnopolskich (trzy osoby wybierze KRRiT w konkursie, a dwie minister kultury i dziedzictwa narodowego), a dla regionalnych - trzyosobowy (dwie osoby wybrane przez KRRiT i jedna przez ministra). Kadencja będzie pięcioletnia.

Rady programowe w spółkach ogólnopolskich będą dziewięcioosobowe (siedem osób zostanie wybranych w konkursie spośród kandydatów zgłoszonych przez organizacje pozarządowe, a dwie z kandydatów zgłoszonych przez pracowników spółki). W przypadku spółek regionalnych cztery osoby zostaną wybrane w konkursie spośród osób zgłoszonych przez organizacje pozarządowe, a jedna z kandydatów zgłoszonych przez pracowników spółki. Kadencja potrwa pięć lat. Rady programowe mają wybierać redaktorów naczelnych mediów.

Czytaj też: Stowarzyszenie Woronicza 17 popiera list do premiera o zniesienie likwidacji mediów publicznych

Planowana jest likwidacja Rady Mediów Narodowych, której obowiązki przejmie KRRiT. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów będzie zobowiązany wystąpić do KRRiT o wydanie opinii w przedmiocie oceny wpływu dokonywanej koncentracji na pluralizm mediów i niezależność redakcyjną. KRRiT będzie też okresowo monitorować stan rynku mediów pod względem pluralizmu oferty i niezależności redakcyjnej. Rada ma też monitorować zasady wydatkowania środków publicznych na reklamą państwową. Podmioty publiczne będą musiały opracowywać zasady wydatkowania środków publicznych na taką reklamę w formie regulaminów.

Planowane jest przeznaczenie 2,5 mld zł finansowania dla mediów publicznych z budżetu, uzupełnionego o waloryzację i inflację. Nie będzie już abonamentu radiowo-telewizyjnego.

Ustawa w czwartek zostanie wysłana do zespołu programowania prac rządu. Po tym etapie zostanie przekazana do konsultacji publicznych i międzyresortowych. Konsultacje publiczne i międzyresortowe mają trwać przynajmniej miesiąc i będą prowadzone równolegle. Marta Cienkowska zakłada, że Sejm zajmie się projektem na początku 2026 roku. Gdy nowa ustawa wejdzie w życie, zakończy się proces likwidacji spółek mediów publicznych. - Nie cofniemy likwidacji mediów publicznych teraz - zapowiedziała Cienkowska. I dodała: - Przedstawimy panu prezydentowi tę ustawę do podpisu. Uważam, że ona nie potrzebuje negocjacji, bo ona jest już wynegocjowana ze społeczeństwem.

Ponadto przeprowadzono audyt w TVP, który dotyczył okresu od 2022 do pierwszego półrocza 2025.

- Jeśli chodzi o kwestie programowe udało się zaoszczędzić dość spore środki finansowe - mówił wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Maciej Wróbel, odnosząc się do pracy obecnych władz TVP. W skali całej TVP to jest ponad 500 mln zł, np. 13,5 mln zł zaoszczędzono dzięki efektywnemu zarządzaniu licencjami.

Nastąpiła redukcja kadry kierowniczej. Jest o 45 mniej stanowisk dyrektorskich. Nastąpił spadek umów cywilnoprawnych z 337 w 2023 do 28 obecnie.

- Ogólne koszty TVP w porównaniu do roku 2023 w 2024 spadły o 14 proc. O kolejnych 11 proc. w pierwszym półroczu roku 2025. Warto zaznaczyć - przy spadku przychodów z budżetu państwa (...) o 26 proc. - mówił Wróbel. I dodał: - W roku 2024 spółki radiofonii odnotowały w stosunku do roku 2023 średni spadek kosztów na poziomie 12 proc., to jest ok. 586 mln zł.

(MNIE, 30.10.2025)