Duży wzrost zasięgu antyukraińskiej propagandy. 85 proc. wpisów w serwisie X
Na Facebooku najaktywniejsze antyukraińskie konto prowadzi Grzegorz Braun (fot. Marcin Bielecki/PAP)
Propaganda antyukraińska w mediach społecznościowych drastycznie wzrasta – wynika z badania Stowarzyszenia Demagog i Instytutu Monitorowania Mediów (IMM). W 2024 roku opublikowano niemal 327 tys. polskojęzycznych wpisów i komentarzy, które w negatywny sposób odnosiły się do Ukraińców i potencjalnie mogły dotrzeć do ponad 75 mln kontaktów. To około 40 tys. wpisów i ponad 20 mln kontaktów więcej niż rok wcześniej.
Jak zauważają autorzy badania, "niepokojący jest dynamiczny wzrost aktywności antyukraińskiej w drugiej połowie roku: w marcu i kwietniu zanotowano odpowiednio około 22 tys. i nieco ponad 20 tys. wpisów, podczas gdy w listopadzie i grudniu, tuż przed kampanią wyborczą, liczby te wzrosły do ponad 36 tys. i 33 tys. To może być sygnał, że wpływ prokremlowskich narracji na społeczeństwo gwałtownie rośnie".
Grzegorz Braun regularnie zamieszcza rosyjską propagandę
Blisko 85 proc. antyukraińskich wpisów, czyli aż 277 015 postów, opublikowano w serwisie X. Ich zasięg w 2024 roku wzrósł na tej platformie o niemal 39 proc. w stosunku do roku poprzedniego, co wskazuje, że antyukraińska propaganda nasila się i dociera do coraz większej liczby osób. Udział wpisów z Facebooka jest mniejszy, wynosi ponad 8 proc. (26 599 postów), jednak również te teksty przyczyniają się do szerzenia fałszywych narracji i propagandy.
Czytaj też: KRRiT dostała skargi na Radio Szczecin. Chodzi o program z Grzegorzem Braunem
W raporcie wyróżniono 10 najaktywniejszych kont zarówno na portalu X, jak i na Facebooku, które rozprzestrzeniają antyukraińską propagandę. Sześć profili użytkowników platformy X z zestawienia już w ubiegłym roku znalazło się w pierwszej dziesiątce, a pięć kont ponownie zapisanych na liście to profile facebookowe.
Wśród najaktywniejszych użytkowników serwisu X, którzy powielali antyukraińską propagandę, znalazł się europoseł Grzegorz Braun z Korony Polskiej, którego Konfederacja w styczniu usunęła ze swoich szeregów. Jego konta zarówno na portalu X, jak i na Facebooku, regularnie publikowały treści atakujące Ukrainę i jej obywateli, a szacowany zasięg wyniósł 307 tys. kontaktów.
Jednak liderem w tym niechlubnym zestawieniu był w serwisie X Martin Demirov (zasięg szacowany na 2 mln kontaktów), który się przedstawia jako "mieszkający w Bańskiej Bystrzycy Słowak zainteresowany Polską". Konsekwentnie zrównywał on Ukraińców z nazistami i z banderowcami – ta narracja, według Polskiego Instytutu Studiów Międzynarodowych, jest jednym z głównych filarów prorosyjskiej dezinformacji. W jednym ze swoich wpisów Demirov porównał decyzję amerykańskiego Kongresu Stanów Zjednoczonych o przyznaniu wsparcia Ukrainie do urodzin Adolfa Hitlera.
Oprócz propagandy również fake newsy
Na Facebooku najaktywniejsze antyukraińskie konto prowadzi Grzegorz Braun (zasięg 1 mln kontaktów). Dalej są: Konfederacja Korony Polskiej (zasięg 432 tys. kontaktów) i Ukrainiec NIE jest moim bratem (zasięg 158 tys. kontaktów).
Czytaj też: Media nie wzmacniają działów zagranicznych, mimo że wzrasta znaczenie tej tematyki
"Konta zidentyfikowane przez nas nie ograniczały się jedynie do powielania haseł rosyjskiej propagandy, które obarczają Ukraińców winą za sprowokowanie ataku Rosji, czy do szerzenia mowy nienawiści, przyrównującej ich do pasożytów. Publikowały one także fałszywe informacje – często przypisywano Ukraińcom odpowiedzialność za zbrodnię w Buczy oraz rozpowszechniano nieprawdziwe doniesienia o rzekomym zniszczeniu polskiego cmentarza w Brodach, mimo że taki fakt nie miał miejsca" – wyjaśnia Łukasz Grzesiczak, starszy analityk Demagoga i autor raportu, cytowany w komunikacie.
Najpopularniejsze konta, które w serwisie X regularnie publikowały antyukraińskie wpisy w 2024 roku (źródło: IMM, Stowarzyszenie Demagog)
Wyniki raportu są zgodne z wynikami badań społecznych – m.in. sondaż CBOS wskazuje, że Ukraińcy budzą sympatię 30 proc. Polaków, podczas gdy 38 proc. deklaruje wobec nich niechęć, a 27 proc. pozostaje obojętna – czyli wobec 2023 roku sympatie spadły o 10 punktów procentowych, a niechęć wzrosła o 8 punktów.
Badanie opierało się na analizie 18 słów kluczowych, które najczęściej były wykorzystywane przez polskich aktorów dezinformacyjnych. Pośród nich znalazły się m.in. wyrazy: ukry, ukropol, ukrainizacja, banderyzacja oraz hasztagi #StopUkrainizacjiPolski, #StopBanderyzacji.
Czytaj też: Komentarze poszkodowanych dziennikarzy, przeciw którym użyto Hermesa. "To niedopuszczalne"
(MAK, 01.03.2025)
