TikTok zamknął się w USA, ale od razu wznowił działalność. Chińczycy uwierzyli Trumpowi

TikTok przestał działać w Stanach Zjednoczonych późnym wieczorem w sobotę i zniknął ze sklepów z aplikacjami Apple i Google jeszcze przed wejściem w życie w niedzielę ustawy nakazującej zamknięcie platformy. Donald Trump obiecuje jednak, że po oficjalnym objęciu prezydentury da firmie 90-dniowy czas ochronny (ale pod warunkiem, że w co najmniej 50 proc. serwis będzie amerykański). Efektem tych zapowiedzi było wznowienie działalności przez TikToka niecałe 24 godziny po jego wyłączeniu. Gdyby do zamknięcia platformy ostatecznie doszło, miałoby to istotny wpływ także na polskich użytkowników.

– Trend odwracania się od tej platformy i rezygnacji z kont już się rozpoczął, więc polscy przedsiębiorcy reklamujący się na TikToku również stracą w przypadku, gdyby serwis ostatecznie został zamknięty. Możliwości zarabiania przez influencerów się skurczą, zwłaszcza w najmłodszej grupie internautów, najchętniej korzystających z TikToka – mówi "Presserwisowi" medioznawczyni z Uniwersytetu Śląskiego, dr hab. Mirosława Wielopolska-Szymura.

– Zamknięcie TikToka w USA, gdzie zarejestrowanych jest 170 mln użytkowników, może mieć wpływ na polski rynek w różnych wymiarach. Przede wszystkim polscy użytkownicy czerpią trendy zakupowe z tej platformy, w efekcie wiele produktów zyskuje popularność na naszym rynku, na czym korzystają importerzy i dystrybutorzy towarów – dodaje.

Efekty zakazu korzystania z TikToka

Piotr Malinowski, dziennikarz technologiczny związany m.in. z portalem Instalki.pl, zwraca uwagę, że jednym z efektów zakazu korzystania z TikToka w USA jest ostatnia globalna zmiana interfejsu w Instagramie. – Dotychczasowe domyślne kwadratowe obrazy i filmy zastąpiły prostokąty – to pozwala na prezentację większej ilości kontentu – zwraca uwagę.

Czytaj też: Kanały informacyjne z programami specjalnymi na inaugurację prezydentury Trumpa

Zmiana, która wraz z aktualizacją dotarła do polskich użytkowników w miniony weekend była opracowywana od połowy ubiegłego roku. Zmianie na bardziej "tik tokową" uległa również sekcja "Reels" w aplikacji Instagrama.

Sąd Najwyższy USA już w piątek poinformował o tym, że nie podważy ustawy przyjętej w kwietniu i ponieważ chińska firma ByteDance nie sprzedała amerykańskiego oddziału firmie ze Stanów Zjednoczonych, to powinna zostać zablokowana. W związku z tym, amerykański TikTok nawet nie czekał do niedzieli 19 stycznia i zgodnie z ustaleniami się zamknął.

W sobotę wieczorem amerykańscy użytkownicy TikToka dostali komunikat zaopatrzony jednak w zastrzeżenie: "Mamy szczęście, że prezydent Trump wskazał, iż będzie z nami pracował nad rozwiązaniem, które przywróci TikToka, gdy tylko obejmie urząd. Bądźcie czujni!".

TikTok wznowił działalność w USA

Niecałe 24 godziny po wyłączeniu usług TikToka w Stanach Zjednoczonych firma ogłosiła, że wznawia działalność. To właśnie efekt zapowiedzi Donalda Trumpa, że po poniedziałkowym zaprzysiężeniu na prezydenta USA skorzysta ze swoich uprawnień i pozwoli działać aplikacji przez 90 dni. A potem postara się znaleźć sposób, by umożliwić dalszą działalność.

Czytaj też: KE daje X czas do 15 lutego na dostarczenie dokumentów dotyczących moderowania treści

Trump, który obejmie w poniedziałek urząd prezydenta powiedział w sobotę, że "najpewniej" zawiesi na 90 dni potencjalny zakaz działalności TikToka w USA. "90-dniowa zwłoka jest czymś, co najprawdopodobniej zostanie zrobione, ponieważ jest to zasadne. Jeśli zdecyduję się to uczynić, prawdopodobnie ogłoszę to w poniedziałek" – zapowiedział prezydent elekt w wywiadzie dla NBC. W związku z tym wieczorem w niedzielę polskiego czasu poinformowano, że podjęto czynności zmierzające do ponownego uruchomienia platformy.

"TikTok w wyniku wysiłków prezydenta Trumpa powrócił do Stanów Zjednoczonych" – oznajmiła platforma w wiadomości do użytkowników. Choć na razie jeszcze do końca nie wrócił, ale procedury techniczne już zostały uruchomione.

Biały Dom, jeszcze kierowany przez administrację Joe Bidena, zaprzestanie działalności TikToka w USA nazwał "sztuczką". – "Widzieliśmy najnowsze oświadczenie TikToka. To sztuczka i nie widzimy powodu, dla którego TikTok lub inne firmy miałyby podejmować działania przed objęciem w poniedziałek władzy przez administrację Trumpa" – zaznaczyła w sobotę sekretarz prasowa Białego Domu Karine Jean-Pierre. Wydała też oświadczenie, że nie będzie egzekwować prawa w ostatnim dniu kadencji obecnej administracji i pozostawia tę sprawę w gestii Donalda Trumpa. Ten z kolei ujawnił, że rozmawiał w piątek na ten temat z chińskim przywódcą Xi Jinpingiem.

Trump zupełnie zmienił stanowisko

"Chciałbym, aby Stany Zjednoczone miały 50% udziałów w spółce joint venture" – napisał w niedzielę wieczorem Trump na swojej platformie społecznościowej Truth Social. Prezydent elekt, który w poniedziałek pod wieczór (polskiego czasu) zostanie zaprzysiężony na 47. prezydenta USA postara się zmodyfikować zalecenia administracji Joe Bidena, że chiński TikTok musi zostać sprzedany i stać się w całości własnością amerykańskiego kontrahenta.

Czytaj też: Serwis społecznościowy Bluesky w 2024 roku zwiększył 17-krotnie moderację treści

Trump zupełnie zmienił stanowisko w sprawie TikToka, porównując to do jego pierwszej kadencji. W 2020 roku zamierzał zakazać aplikacji w związku z obawami, że firma udostępnia chińskiemu rządowi dane osobowe Amerykanów. Niedawno natomiast powiedział, że ma "ciepłe miejsce w sercu dla TikToka", przypisując aplikacji pomoc w pozyskaniu młodych wyborców w wyborach w 2024 roku.

Stany Zjednoczone nigdy nie zakazały żadnej dużej platformy mediów społecznościowych. Ustawa przyjęta większością głosów przez Kongres daje przyszłej administracji Trumpa szerokie uprawnienia do zakazywania innych aplikacji będących własnością Chin lub zabiegania o ich sprzedaż. Inne aplikacje należące do ByteDance, w tym aplikacja do edycji wideo CapCut i lifestylowa Lemon8, również zostały wyłączone w amerykańskich sklepach w sobotę wieczorem.

Niepewność co do przyszłości TikToka

Połączenie z TikTok U.S. zaproponowała Perplexity – firma zajmująca się sztuczną inteligencją. Nowa struktura pozwoliłaby większości obecnych inwestorów ByteDance zachować udziały w kapitale zakładowym, a Perplexity wielokrotnie powiększyłaby bazę filmów wykorzystywanych do szkolenia modeli AI.

Czytaj też: TikTok i inne chińskie firmy z zarzutami o przesyłanie do Pekinu danych użytkowników z UE

Zgodnie z ustawą uchwaloną w kwietniu zeszłego roku i podtrzymaną w piątek przez jednomyślny Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych, platforma miała czas do niedzieli na zerwanie kontaktów ze swoją chińską firmą macierzystą lub zamknięcie działalności w USA, aby rozwiać obawy, że stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa narodowego. Niepewność co do przyszłości aplikacji skłoniła użytkowników – głównie młodych ludzi – do szukania alternatywnych rozwiązań, w tym do przechodzenia do także chińskiego serwisu RedNote. 

Dyrektor generalny TikToka, Shou Zi Chew, planuje wziąć udział w poniedziałkowej inauguracji prezydenta USA. W ubiegłym tygodniu chęć wykupienia aplikacji złożył były właściciel Los Angeles Dodgers – Frank McCourt. Według doniesień medialnych Pekin prowadził również rozmowy na temat sprzedaży działalności TikToka w USA miliarderowi i sojusznikowi Trumpa – Elonowi Muskowi. Firma jednak temu zaprzecza.

Amerykańska ustawa znacznie szersza

Mirosława Wielopolska-Szymura wskazuje, że rynek nie lubi próżni. – Pojawiła się już aplikacja, która staje się niejako zamiennikiem TikToka w USA, RedNote, więc może ona przejąć rolę zakazanej platformy. Paradoksalnie to również chińskie oprogramowanie – mówi w rozmowie z "Presserwisem" i dodaje: – Ten trend w efekcie może przenieść się też do Polski, bo w TikToku najważniejszy jest aspekt globalnej komunikacji i wymiany. Ograniczanie jej dla dużej liczby użytkowników i to z tak trendotwórczego kraju może zadziałać jak domino w pozostałych krajach.

Czytaj też: Szefowie Apple i Google na inauguracji Trumpa. Big techy w komplecie

"Mechanizm i zasada działania TikToka wspiera konkretną stronę polityczną, także w Polsce. Konkretną. Wcale nie musi działać to wprost i specjalnie. Złożone zjawisko techniczno-społeczne, choć w motywacje firmy nie wnikam. Moderacja na platformie jest ostra" – napisał na X.com dr Łukasz Olejnik, specjalista z zakresu ochrony danych.

Współtwórczyni podcastu "Techstrorie" Joanna Sosnowska na antenie radia Tok FM zwróciła uwagę, że amerykańska ustawa, która zablokowała działanie TikToka jest znacznie szersza. Zakłada, że w sklepach z aplikacjami w Ameryce niedostępne będą programy stworzone w tzw. państwach wrogich, np. w Rosji, w Chinach, w Iranie, w Korei Północnej. To oznacza niepewną przyszłość dla platform takich jak Temu czy Shein, które w USA sprzedają towary za miliardy dolarów.

TikTok w USA zatrudnia ok. 7 tys. pracowników.

Czytaj też: Koniec sporu ZAiKS z Radiem 357 o opłaty licencyjne. Podpisano porozumienie

(MAC, PAR, red. HAD, 20.01.2025)