Woda. Historia pewnego porwania

Szymon Opryszek
WYDAWNICTWO POZNAŃSKIE
POZNAŃ 2023

Już kilka lat temu młody raper Taco Hemingway rymował: „Jakieś pół wypłaty poszło mi na guacamole / Bo w Piotrze i Pawle cztery awokado dwa patole”. I popularność tej meksykańskiej salsy nie maleje. Tymczasem jak moda na sushi powoduje przełowienia, tak moda na pastę z awokado kończy się wycinaniem lasów i wysuszaniem gruntów w Meksyku. To tylko jeden z wątków książki Szymona Opryszka, który wyruszył w podróż śladem wody po Ameryce Południowej. Pretekstem do podjęcia tego tematu było zaginięcie strażnika przyrody z rezerwatu motyli monarchicznych. Próba wyjaśnienia tej zagadki zaowocowała szeroko zakrojonym reporterskim śledztwem. Opryszek przedstawia różne oblicza kryzysu wodnego spowodowane działalnością międzynarodowych koncernów i polityków. Opisuje zjawisko wodnego patriarchatu – bo zdobywanie wody na Globalnym Południu kulturowo jest zadaniem kobiet. Pokazuje, jak wydobycie cennych pierwiastków, np. litu na pustyni Atakama, rujnuje gospodarkę wodną. Nie pomija tematu krwawego węgla z Kolumbii, który trafia także do Polski. „Krwawy węgiel to żadna metafora – mówi mu posłanka z Bogoty. – W mojej społeczności z powodu braku wody i jedzenia zmarło pięć tysięcy dzieci”. Próbowała coś robić, ale Kolumbia czy Meksyk to nie są kraje dla aktywistów. Setki z nich oddały już życie za pola uprawne, łowiska i lasy. Na cenzurowanym znalazły się tu także koncerny technologiczne, jak Meta czy Google, których centra danych zużywają ogromne ilości energii oraz wody do chłodzenia serwerów. Rozmowy i obserwacje autora podparte są solidną porcją danych pochodzących z książek, raportów i artykułów naukowych oraz prasowych. Ważna i potrzebna książka otwierająca oczy na wiele palących – dosłownie i w przenośni – problemów.

UR