Krajowy Instytut Mediów zakończył badania i rozwiązał sieć ankieterską

Krajowy Instytut Mediów nie rozwija badania jednoźródłowego. Zakończono też badania nad sztuczną inteligencją i rozwiązano sieć ankieterską oraz zlikwidowano działalność studia ankiet telefonicznych. Ma to związek z obcięciem budżetu Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, której przewodniczący jest organem założycielskim KIM.

Instytut nadal działa, ale w ograniczonym zakresie. Pod koniec marca opublikował wyniki badania założycielskiego za 2024 rok (samo badanie nie będzie kontynuowane). W poniedziałek nie otrzymaliśmy odpowiedzi na pytanie, ile osób obecnie pracuje w KIM i czym teraz zajmuje się Instytut. W grudniu z KIM rozstało się ok. 70 pracowników. Wtedy KRRiT przekonywała, że Instytut nie jest przeznaczony do likwidacji.

"Rozwój został całkowicie zaniechany"

W opublikowanym pod koniec marca sprawozdaniu z działalności Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji za 2024 rok tłumaczono, że w ubiegłym roku Instytut realizował budowę jednoźródłowego panelu pasywnego, służącego pomiarom poziomu i sposobu konsumpcji mediów.

"KIM kontynuował prace badawcze, prace nad wykonaniem systemu telemetrycznego, dedykowanego dla Instytutu oraz nad rekrutacją nowego składu osobowego panelu. W drugiej połowie 2024 r. został zrekrutowany nowy skład osobowy panelu (1300 panelistów). Było to dostosowane do dostępnych środków budżetowych aczkolwiek pierwotnie planowano rozwój projektu" – napisano w sprawozdaniu. "W obecnej sytuacji budżetowej, po decyzji pozbawiającej KIM środków finansowych, od 1 stycznia 2025 r. rozwój w tym obszarze został całkowicie zaniechany" – dodano.

W 2024 roku Instytut rozpoczął też projekt badawczy w zakresie stosowania sztucznej inteligencji, szczególnie w celu analizy rynku mediów.

"Przewodniczący KRRiT zainicjował prace analityczne nad stworzeniem koncepcji narzędzia dla sztucznej inteligencji, które prowadziłoby kontrolę w obszarze wolności słowa oraz prawa do rzetelnej informacji. Przygotowanie do wdrożenia takiego rozwiązania poprzedzało zlecenie Krajowemu Instytutowi Mediów odpowiednich badań. Prace te zostały zakończone z powodu decyzji większości parlamentarnej o zaniechaniu finansowania działalności Krajowego Instytutu Mediów" – napisano.

Decyzja o reorganizacji KIM

Jak wyjaśniono, plan finansowy na 2025 rok, wprowadzony ustawą budżetową, spowodował drastyczne ograniczenie działalności KIM i wycofanie się z prowadzenia projektów badawczych w zakresie mediów. "Zmiany opracowane w parlamencie, wniesione w grudniu 2024 r. jako poprawki do ustawy budżetowej, drastycznie obniżyły budżet KRRiT w części dotyczącej wydatków związanych z działalnością KIM, co w konsekwencji przełożyło się na pozbawienie środków na finansowanie przez KRRiT badań i prac w zakresie telemetrii w 2025 r." – podano w sprawozdaniu.

W KIM podjęto decyzję o niezaciąganiu zobowiązań, w tym nieogłaszaniu postępowań przetargowych. "Ponadto podjęto decyzję o reorganizacji Instytutu, co w konsekwencji oznaczało decyzję o niekontynuowaniu badań od stycznia 2025 r. Tym samym z powodu braku finansowania podjęto decyzję o rozwiązaniu sieci ankieterskiej oraz likwidacji działalności studia wywiadów telefonicznych" – napisano.

"Obecnie rządząca koalicja zdecydowała o ograniczeniu konstytucyjnemu organowi, czyli KRRiT, jego budżetu na rok 2025 o prawie 50 procent, a konkretnie o 55 mln zł. Wobec tej decyzji koalicji rządzącej KRRiT musi zakończyć zamówienia na usługi badawcze zlecane do KIM, co wiąże się z zaprzestaniem prowadzenia przez KIM prac badawczych w zakresie Badania Założycielskiego, AudioTrack i Panelu Telemetrycznego" – wyjaśniała pod koniec grudnia Teresa Brykczyńska, rzeczniczka KRRiT.

NIK negatywnie oceniła działalność KIM

W 2024 roku 49,5 mln zł z 86,4 mln zł wydanych przez KRRiT pochłonęła realizacja zadań na rzecz regulatora wykonana przez Krajowy Instytut Mediów.

KIM został utworzony w grudniu 2020 roku przez ówczesnego przewodniczącego KRRiT Witolda Kołodziejskiego. Instytut – poza badaniem założycielskim – mierzył słuchalność radia, z którego to badania nie korzystali najwięksi nadawcy radiowi, a sama KRRiT kupuje badanie Radio Track (realizowane na zlecenie nadawców komercyjnych). KIM odpowiadał też za badanie telewizji lokalnych.

W 2023 roku Najwyższa Izba Kontroli negatywnie oceniła działalność KIM, zwracając uwagę m.in. na nieprawidłowości w zatrudnianiu pracowników. Ponadto NIK złożyła do prokuratury zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa w sprawie udzielenia przez Instytut zamówienia z wolnej ręki szerzej nieznanej firmie Alternatywa Polska, która realizowała badanie słuchalności (śledztwo umorzono). Z kolei Urząd Zamówień Publicznych uznał, że odbyło się to z naruszeniem przepisów prawa. Umowę zawartą na 16 miesięcy i opiewającą na ponad 23 mln zł podpisano 28 stycznia 2022 roku. Przestała ona obowiązywać 28 maja 2023 roku.

(MNIE, 06.04.2025)