Podsumowania 2024 roku i prognozy na 2025. Internet

Martyna Majchrzak (Ringier Axel Springer Polska), Jarosław Śliżewski (Stowarzyszenie Praktyków Transformacji Cyfrowych) i Milena Bryła (naTemat) wskazują wydarzenia, zaskoczenia, rozczarowania roku 2024 i prognozy na 2025 rok.

Martyna Majchrzak, dyrektorka zarządzająca serwisów wertykalnych w Ringier Axel Springer Polska

Wydarzenie 2024 roku
Rewolucja AI zmienia sposób, w jaki wyszukujemy treści w internecie. Coraz więcej osób zastępuje tradycyjne wyszukiwarki Chatem GPT czy Perplexity, które generują użytkownikom gotowe odpowiedzi, ograniczając lub eliminując linkowanie do źródeł. Zgodnie z tym kierunkiem zmienia się także Google. Trend ten jest kluczowy dla wydawców, bo w dłuższej perspektywie muszą oni również zmienić sposób dystrybucji swoich treści, a także postawić na rozwój produktu, by swoim użytkownikom zaoferować zupełnie inne niż dotąd podanie i wyszukiwanie informacji.

Zaskoczenie 2024 roku
Choć zaskoczeniem nie jest, że zarówno X, jak i Meta ogranicza w swoich feedach prezentowanie treści od zaufanych wydawców, bo według raportu Reutersa w ciągu ostatnich dwóch lat wydawcy stracili ok. 67 proc. ruchu z Facebooka i 50 proc. z X, to jednak skala zmiany zaskakuje. Meta zupełnie rezygnuje z działań, które rozpoczęła po tym, jak stało się głośno o tym, że dzięki sprawnym farmom trolli skutecznie wpływano na decyzje wyborcze w niektórych krajach czy szerzono dezinformacje na temat szczepionek, a więc wpływano na zdrowie i życie ludzi.

Rozczarowanie 2024 roku
Meta oficjalnie ogłosiła już rezygnacje z funkcji fact checkingu, co oznacza, że podatność na manipulację i dezinformację będzie możliwa na coraz większą, może niespotykaną dotąd skalę.

Tym bardziej potrzeba nam dziś działań edukacyjnych, jakie prowadzi m.in. Instytut Cyfrowego Obywatelstwa Magdy Bigaj, promowanie higieny cyfrowej, umiejętność odróżniania zaufanych źródeł informacji, czy identyfikacja technik manipulacyjnych.

Prognozy na 2025 rok
Będzie to kolejny rok umacniania się jakościowego dziennikarstwa i zaufanych marek mediowych. W tak trudnych czasach, w jakich żyjemy, w chaosie informacyjnym, zalewie manipulacyjnych przekazów, kluczowa jest rola jakościowych mediów – rzetelnych, działających w interesie obywateli, patrzących władzy na ręce. Na coraz bardziej konkurencyjnym rynku przetrwają tylko media dające wartość – newsową, informacyjna, produktową (jakościowe recenzje, polecenia), społeczną.

Audio i pionowe wideo to kluczowe formaty, które wydawcy będą rozwijać, dostosowując się do preferencji odbiorców. Rozwiną się masowo funkcje text to speech, a coraz więcej historii będzie opowiadanych w formacie pionowego wideo i publikowanych na macierzystych stronach (coraz więcej wydawców publikuje już pionowe wideo na swoich stronach) oraz na Instagramie, TikToku i YouTube.

Produkt i mądre użycie AI zrobi różnicę – wydawcy oferujący, poza jakościowymi treściami, świetne produkty (z intuicyjnym dostępem do treści, multimedialne, stawiające na potrzeby i wygodę odbiorcy) mają szansę na wzrost. Pomaga w tym na pewno mądre wykorzystanie AI do usprawnienia produktów, wyszukiwarek, funkcji text to speech, podawania tych samych treści w różnych formach, językach etc.

Subskrypcje i aktywności brandowe staną się kluczowymi trendami przychodowymi – budowanie zaangażowanej bazy subskrybentów jest priorytetem dla jakościowych wydawców i to się nie zmieni. Tak samo jak rozwój przychodów budowanych wokół aktywności marek – jak eventy czy wyjątkowe, zaangażowane projekty specjalne, które budują wartość dla odbiorców i klientów.

Czytaj też: Dziennikarz muzyczny Marcin Wojciechowski przechodzi z Radia Zet do radiowej Jedynki

Jarosław Śliżewski, założyciel i członek zarządu Stowarzyszenia Praktyków Transformacji Cyfrowych

Wydarzenie 2024 roku
Cyfrowi miliarderzy zaczęli sterować globalnymi mediami w służbie polityków. Koszmar. Tu się nie da nic dodać.

Zaskoczenie 2024
Zaskoczenia będą lokalne. Niezależnie od ostatnich wydarzeń wykreowanych przez Krzysztofa Jakuba Stanowskiego to decyzja o wyjściu z bezpiecznego tłustego Kanału Sportowego, tempo budowy Kanału Zero i jego błyskawiczny wzrost budzić może tylko podziw.

Drugie zaskoczenie to kierunek i skala inwestycji Grupy Wirtualna Polska w turystykę. WP chce stać się firmą międzynarodową i zostać jednym z liderów branży turystycznej w Europie.

Rozczarowanie 2024 roku
Polscy wydawcy (jako całość), którzy nie potrafią wspólnie powalczyć o swoje prawa z rządem ani o swoje pieniądze z big techami.

Kolejne rozczarowanie to nasza koalicja rządząca, która pracuje nad stworzeniem/wdrożeniem wielu epokowych aktów prawnych porządkujących ład medialny w sieci, niemniej oczekiwałem dużo więcej, w tym między innymi wsparcia upadających mediów lokalnych tak jak robi to cała Europa.

Prognozy na 2025 rok
Obawiam się, że fakty przestały być istotne. Nic już nie zatrzyma oceanu fake newsów, fraudów, deepfaków, teorii konspiracyjnych, oszustw wymyślanych w złej wierze i różnych chałkoni dla żartu. Dotyczy to newsów fałszywych, podszywających się i bezwartościowych, ale też newsowych produktów, które wyplują z siebie do sieci różne legalne i darknetowe sztuczne inteligencje.

Milena Bryła, redaktorka naczelna serwisu naTemat.pl i członkini zarządu Grupy naTemat

Wydarzenie 2024 roku
Ogólnopolski protest mediów przeciwko wykorzystywaniu wydawców przez międzynarodowych gigantów internetowych, tak zwane big techy. Nie było w ubiegłym roku wydarzenia, które by większość redakcji w kraju z jednej strony tak zmobilizowało, a z drugiej zjednoczyło w walce o wspólny cel. Ta walka niestety nadal trwa i wiemy, jak bardzo jest nierówna. Wierzę jednak, że wyjdziemy z tego wszyscy mądrzejsi i bardziej solidarni.

Zaskoczenie 2024 roku
Największym zaskoczeniem był dla mnie sukces mediów Tomasza Sakiewicza. Wiele osób myślało, że zwiększająca się popularność Republiki to chwilowy bunt przeciwko nowej TVP. Ale jednak nie. Widzowie i czytelnicy zostali. Sakiewicz z małego, nieznaczącego medium stworzył całkiem duży biznes, którego twarzami są naprawdę rozpoznawalne osoby.

Niezmiennie zaskakuje mnie też oddanie fanów mediów związanych z Republiką. Sakiewiczowi udaje się zbierać milion za milionem od swoich fanów na urządzanie studia, na kamery, na wóz transmisyjny... Ciekawa jestem, czy jest granica fundowania komuś biznesu.

Rozczarowanie 2024 roku
Dla mnie największym rozczarowaniem były pierwsze miesiące funkcjonowania nowej ekipy TVP. To był kluczowy moment, żeby zatrzymać chociaż część widzów i czytelników i pokazać im, że można robić publiczne media w sposób nowoczesny, obiektywny, ciekawy. Niestety nie wyszło, ludzie szybko uciekli i już nie wrócili.

TVP ma też potencjał, żeby przedstawić ciekawe propozycje tym, którzy nie oglądają już tradycyjnej, linearnej telewizji, tylko korzystają z internetu. Myślę, że dotąd nie wykorzystała tego potencjału na sto procent.

Prognozy na 2025 rok
AI, AI i jeszcze raz AI. Redakcje już korzystają ze sztucznej inteligencji, a myślę, że w 2025 roku będzie to standard w każdej, albo w prawie każdej redakcji w Polsce. Zobaczymy, jakie będą tego efekty.

Uważam, że sztuczna inteligencja może być dla dziennikarzy, dla mediów ogromnym wsparciem, takim jak dla innych zawodów, na przykład lekarzy. Ale musimy z niej korzystać mądrze, odpowiedzialnie i z szacunkiem dla czytelników. Mam nadzieję, że tak będzie w 2025 roku. I mam nadzieję, że AI nigdy nie zastąpi jakościowych, autorskich materiałów.

(MAK, 30.01.2025)