Jak wychować nazistę. Reportaż o fanatycznej edukacji

Gregor Ziemer
przeł. Anna Dorota Kamińska
WYDAWNICTWO ZNAK LITERANOVA
KRAKÓW 2021

Jak to możliwe, że w młodych Niemcach w latach 30. XX wieku tyle było zła i determinacji? Skąd ich posłuszeństwo Führerowi, ślepa gotowość na śmierć w imię nazistowskiej ideologii? Po lekturze książki Gregora Ziemera, w latach 1928–1939 dyrektora Szkoły Amerykańskiej w Berlinie, odpowiedź wydaje się jasna. Z fanatycznej edukacji, której podstawę stanowił podręcznik dla nauczycieli autorstwa ministra edukacji III Rzeszy Bernharda Rusta. „Szkoła zawsze powinna naśladować życie, nigdy nie próbować nadawać życiu tempa. Życie ma pierwszeństwo nad szkołą. Jeżeli szkoły poddadzą się dyktatowi Partii, znajdą swoje właściwe miejsce” – napisał Rust w jego wstępie. Gregor Ziemer blisko sto lat temu napisał wstrząsający reportaż o tym, jak stworzyć obywatela, który jest własnością państwa. Jeśli jest chłopcem – ma walczyć do ostatniej kropli krwi w imię Hitlera. Jeśli dziewczynką – rodzić państwowe dzieci. Ideologizacja następuje jeszcze przed poczęciem. Przyszła matka jest pod ochroną i należy jej się wszelkie wsparcie, również material- ne, ale przede wszystkim mentalne, nacechowane ideologią nazistowską. Dlatego w latach 30. młode Niemki rodzą przyszłych nazistów, marząc o synach, którzy umrą za Rzeszę i Führera. Zanim jednak to nastąpi, młodociani muszą przejść szkolenie w kolejnych etapach edukacji nie- pozbawionej dyscypliny wymuszanej przemocą i za- straszaniem. Największym szczęściem dla młodego Niemca jest dostać się do Hitlerjugend. Największym upokorzeniem, zostać z tej organizacji wykluczonym. Choć reportaż Gregora Ziemera powstał prawie wiek temu, to powinien być dla nas przestrogą. Szczególnie teraz, gdy minister edukacji drwi ze współczesnych Niemiec, ale te dawne naśladuje.

(WM, 14.06.2022)