Zmarł założyciel niezależnej białoruskiej agencji BiełaPAN Aleś Lipaj

Założyciel i dyrektor największej niezależnej białoruskiej agencji informacyjnej BiełaPAN Aleś Lipaj zmarł w czwartek w Mińsku w wieku 52 lat – poinformowały niezależne media białoruskie.

Pogrzeb Lipaja odbędzie się w niedzielę w Rudzieńsku w środkowej Białorusi. Jak poinformowało Radio Swaboda, powołując się na kolegów Lipaja, zmarł on po ciężkiej chorobie.

W połowie czerwca wszczęto wobec niego śledztwo z art. 243 cz. 2 kodeksu karnego Białorusi, który dotyczy uchylania się od płacenia podatków w wyjątkowo dużym rozmiarze. W mieszkaniu Lipaja przeprowadzono rewizję, był też przesłuchiwany przez Departament Śledztw Finansowych Komitetu Kontroli Państwowej Białorusi. 

W komunikacie Komitet podał, że Lipaj „otrzymał w latach 2016-2017 od nierezydentów Białorusi dochód o równowartości ponad 1,3 mln rubli" (2,4 mln zł), świadomie nie zgłosił go i nie zapłacił podatku dochodowego. W sumie miał nie zapłacić ponad 173 tys. rubli (318 tys. zł). Według komunikatu Lipaj, skonfrontowany z dowodami, miał się przyznać do winy i uiścić podatek. Mimo to milicja finansowa musiała podjąć czynności karno-procesowe, ponieważ kwota niezapłaconego podatku była wyjątkowo duża. 

Centrum Praw Człowieka „Wiasna” i niezależne Białoruskie Stowarzyszenie Dziennikarzy (BAŻ) potępiły wytoczenie Lipajowi sprawy, uznając, że ma ona związek z jego działalnością zawodową.

Lipaj urodził się w 1966 r. we wsi Androsauszczyna w rejonie kopylskim. W 1988 r. podczas studiów na wydziale dziennikarstwa Białoruskiego Uniwersytetu Państwowego był prześladowany za udział w przygotowaniu samizdackiej gazetki ściennej „Lirnik”. W 1988 r. został pierwszym korespondentem Radia Swaboda na Białorusi.

Na początku lat 90. zorganizował przerzut do Białorusi ponad 1000 książek wydanych przez białoruską diasporę w Niemczech i rozprowadził je w szkołach i bibliotekach.

Lipaj był również właścicielem gazety internetowej Biełorusskije Nowosti (Naviny.by), będącej ważnym, niezależnym, ogólnodostępnym źródłem informacji o sytuacji na Białorusi.

BiełaPAN jest najstarszą niezależną agencją informacyjną na Białorusi – powstał w 1991 r. 

Lipaj był członkiem niezależnego Związku Pisarzy Białoruskich oraz PEN-Centru. Wydał dwa tomy wierszy.

(PAP, 23.08.2018)